Elke huid heeft zijn plekjes. Ouderdomswratten (Verruca Seborrhoica) komen veel voor op de huid. In dit artikel vertel ik je meer over deze onschuldige huidafwijking.
Wat zijn Ouderdomswratten?
Ouderdomswratten zijn goedaardige plekjes op de huid, die vaak voorkomen vanaf je 50e. Ze nemen toe met de leeftijd. Vanaf je 30e levensjaar krijg je meestal al een paar. Hoe ouder je wordt, hoe meer er verschijnen. Vandaar de niet zo flatteuze naam ouderdomswrat (verruca senilis). Een andere naam die veel gebruikt wordt is verruca seborrhoica (vettige wrat).
Wie krijgt het?
(Bijna) Iedereen krijgt te maken met ouderdomswratten. Ze komen bij zowel mannen als bij vrouwen voor. Het is wel zo dat de ene persoon er meer aanleg voor heeft om ze te krijgen dan de ander. Sommigen hebben er maar een paar en anderen hebben er honderden. Bij mensen met een gepigmenteerde huid komen ze veel minder vaak voor. Bij getinte mensen komt wel een variant van ouderdomswratten voor die veel kleiner en donkerder zijn en die zitten dan vooral in het gelaat en de hals. Deze variant heet "dermatosis papulosa nigra".
Hoe ziet het eruit?
Ouderdomswratten kunnen verschillende vormen en kleuren hebben. In het begin is het vaak een huidkleurig, geelbruin, grijsbruin plekje met een ruw, fluwelig oppervlak. Later worden ze dikker en groter, met een wratachtig (bloemkoolachtig, hobbelig, brokkelig) oppervlak. Ze zien eruit alsof ze bovenop de huid liggen en makkelijk los te krabben zijn, maar zitten toch stevig vast op de huid. Het oppervlak zit er soms wat gelig en vettig uit, vandaar de naam verruca seborroica (vettige wrat). De gemiddelde grootte is 0.5 tot 1 cm, maar ze kunnen centimeters groot worden. Soms zijn ze bruin of zelfs zwart van kleur. Ze kunnen overal op je lichaam voorkomen, uitgezonderd de handpalmen, voetzolen en je lippen. Er zijn bepaalde plaatsen waar ze het meest voorkomen, zoals de borst, de rug, het gezicht (vooral bij de slapen) en de nek.
Stuccokeratosen
Deze ouderdomswratten zitten met name op de handruggen, onderarmen, onderbenen, enkels en de rug van de voet. Het zijn meerdere kleine hard aanvoelende bultjes waarvan de kleur varieert van wit, grijzig tot lichtbruin.
Dermatosis papulosa nigra
Dit zijn kleine (1-5 mm groot) bruine tot zwarte vlekjes, bultjes of wratjes die vooral voorkomen in het gezicht en de hals bij mensen met een donkere huid (zowel Aziatische als negroïde ras).
Wat is de oorzaak?
Het is nog steeds onbekend hoe ouderdomswratten ontstaan. Andere wratten, zoals voetwratten, worden door een virus veroorzaakt, het humaan papilloma virus (HPV). Bij ouderdomswratten heeft men uitgebreid onderzocht of er sprake is van een virusinfectie; dit is niet gevonden. Omdat de een meer last heeft van ouderdomswratten en dit ook in de familie voorkomt, is het mogelijk dat een erfelijke factor een rol speelt. Op dit moment neemt men aan dat er in de loop der jaren in sommige huidcellen van het lichaam een 'weeffoutje' (mutatie) ontstaat waardoor ze opeens sneller gaan delen en een bultje/wratje vormen.
Is het besmettelijk?
Het is niet besmettelijk. Er is nooit gevonden dat er een virus of bacterie betrokken is bij het ontstaan van ouderdomswratten, dus het is niet besmettelijk.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Ouderdomswratten zijn over het algemeen makkelijk te herkennen op grond van uiterlijke kenmerken. Het is vrijwel nooit nodig om verder onderzoek te doen. Een enkele keer is het niet
helemaal zeker dat het een ouderdomswrat is. Bij twijfel wordt de wrat of een stukje ervan onder lokale verdoving verwijderd en opgestuurd naar het laboratorium voor weefselonderzoek.
Hoe worden ouderdomswratten behandeld?
Omdat deze wratten goedaardig zijn, hoeven ze niet te worden verwijderd. Veel mensen willen ze toch graag weg hebben om cosmetische redenen, of omdat ze in de weg zitten (ze kunnen heel groot worden), of omdat ze steeds stuk gekrabd worden en dan bloeden. De wratten kunnen worden verwijderd. Dit wordt meestal gedaan door de dermatoloog, maar er zijn ook huisartsen en huidspecialisten die het doen. Er zijn verschillende technieken voor:
Afschrapen
Met een curette (scherpe lepel) wordt de wrat van de huid afgeschraapt. Daarna blijft er een oppervlakkige schaafwond achter, die geneest met een korstje. Later is er, net als bij een gewone schaafwond, niets of bijna niets meer van te zien.
Bevriezen
Bevriezen met vloeibare stikstof kan ook. De wrat wordt hierbij kapotgevroren en sterft later af en valt van de huid af.
Coaguleren (Wegbranden met elektrocoagulatie)
Met het Decomedical apparaat kan de wrat nauwkeurig worden weggebrand. Dit is een techniek die vooral handig is bij de kleine wratjes bij gepigmenteerde huid (dermatosis papulosa nigra). Met een klein naaldje worden de wratjes aangestipt en weggebrand. > Klik hier om meer over deze behandeling te lezen.
Wegsnijden
Sommige ouderdomswratten, die erg groot zijn en uitsteken, kunnen onder lokale verdoving door een arts worden afgesneden van de huid met een mesje of het blad van een scheermesje.
Verdoving
Omdat sommige ouderdomswratten stevig vast zitten aan de huid, is het vaak wel nodig om enige vorm van verdoving toe te passen. Soms is koelen met een spuitbusje waarin een hele koude vloeistof zit (chloorethylspray) voldoende. Dit is echter snel weer uitgewerkt. Voor het verwijderen (afschrapen) van grote verruca seborroica is toch een goede, echte verdoving het beste. Hiervoor wordt een klein beetje verdovingsvloeistof (bijvoorbeeld lidocaïne) precies onder de wrat gespoten. Daarna kan de wrat, ook hele grote in het gelaat, pijnloos worden verwijderd. Een andere methode, die vooral geschikt is voor dermatosis papulosa nigra, is het aanbrengen van een verdovende crème (EMLA crème). Dit moet een uur voor de behandeling worden aangebracht en afgedekt met plastic huishoudfolie.
Wat kan ik er zelf aan doen om ouderdomswratten te voorkomen?
Er is niets wat je zelf kunt doen of laten om het beloop van ouderdomswratten te beïnvloeden of het ontstaan van de wratten te voorkomen. Het wordt afgeraden om de wratten zelf af te krabben, er kunnen wondjes ontstaan die gaan infecteren. Indien je van de ouderdomswratten af wil, kun je deze beter door jouw huidspecialist, huisarts of dermatoloog laten verwijderen. Die kunnen meteen beoordelen of het wel echt een verruca seborroica is.
Wat zijn de vooruitzichten?
Ouderdomswratten gaan niet vanzelf weg. Ze kunnen groter worden, soms enkele centimeters groot. Ze kunnen ook heel dik worden en zijn dan moeilijker te verwijderen. Ze kunnen gaan bloeden en gaan irriteren. Ze zijn echter niet kwaadaardig en kunnen ook niet kwaadaardig worden.
Heb jij na het lezen van dit artikel nog vragen? Dan kan je ze hieronder bij opmerkingen plaatsen, ik beantwoord ze graag!